Rilland-Bath is het eerste Zeeuwse dorp waar je langs rijdt, als je vanuit Noord-Brabant de provincie Zeeland binnenkomt. Rilland-Bath is genoemd naar het gelijknamige dorp Rilland, dat in 1530 verloren is gegaan en naar Fort Bath. Ja, je leest het goed: een fort. Fort Bath, aangelegd in 1786, bestond uiteindelijk nog geen 100 jaar, maar speelde wel een belangrijke rol tijdens de Engelse invasie van 1809. Het vormde ook de oorsprong van het huidige dorp Bath.
Fort Bath verving de forten Lillo en Liefkenshoek, bekende plaatsnamen van inmiddels nét over de Vlaamse grens. Deze werden in 1785 aan de Oostenrijkse Nederlanden afgestaan. Het nieuwe fort werd gesticht in de zuidoosthoek van de Reigersbergsche Polder aan de Batse kaai. Het fort werd genoemd naar het verdronken dorp Bath.
Fort Bath was in het begin een vrijwel vierkant, aarden fort met zijden van 250 meter, drie rechte bastions op de middens van de west-, noord- en oostkant. Het fort werd omgeven door een gracht. In het fort waren militaire gebouwen aanwezig, zoals een kruitmagazijn, kazematten, kazernes, arsenalen en woningen voor de commandant en de magazijnmeester. Er konden tot driehonderd soldaten worden gelegerd. Het Fort Bath was nodig om de scheepvaart op de Schelde te kunnen afsluiten, om zodoende oostelijk Zuid-Beveland te beschermen. Verder had het fort een rol bij het innen van tol op de Schelde.
De angst voor een Franse invasie en bezetting van Zeeland werd eind 1794 realiteit. Tijdens de Franse bezetting werd het fort verbeterd en versterkt. Echter, vijftien jaar later (in 1809) konden de Engelsen Fort Bath zonder strijd innemen. Bath speelde een belangrijke rol in de beoogde, maar mislukte inname van Antwerpen door de Britten. Een paar maanden na de inname gaven de Britten Fort Bath weer op. Ze lieten het fort onttakeld achter. Na de herovering van Zeeland lijfde keizer Napoleon het Koninkrijk Holland ten zuiden van de Waal in bij Frankrijk (1810). Zeeland heette toen Departement van de Monden van de Schelde. Fort Bath werd in april 1814 door de Fransen verlaten.
Tijdens de Belgische Revolutie van 1830 kreeg het fort weer een bezetting. In die periode werd het opnieuw gemoderniseerd. In 1839 sloten Nederland en België het Verdrag van Londen. Dankzij deze vrede werd Fort Bath overbodig. De opheffing ervan gebeurde bij Koninklijk Besluit in 1867. Bij de mobilisatie van 1939 maakte het voormalige fort deel uit van de Bathstelling. De douanepost ter plaatse bleef bestaan tot 1953.
Van het roemruchte fort is nu nog alleen de omtrek terug te vinden. De wallen en grachten van het fort zijn verdwenen. Het tracé is aan de noord- en oostzijde van Bath nog in het terrein te herkennen. De straatnamen zoals de Kazerne-, Arsenaal- Lillo- en Walstraat herinneren nog wel aan vroegere fort. Momenteel zijn er nog twee gebouwen uit het toenmalige fort aan te wijzen. Het Arsenaal, waar het buskruit werd opgeslagen. De sluitsteen boven de ingang markeert het jaartal van de bouw van het fort, 1787. Halverwege de Arsenaalstraat in zie je op de hoek een rechthoekig gebouw. Soldaten hebben hun naam of initialen in de muur gekrast, naar men tijdens de slag om de Schelde in 1944.
Meer informatie op de website van bathonline. Meer weten over Zeeland? Bij Tourist Shop Yerseke boek je de leukste tours en arrangementen.
