Het mooie vissersdorp Yerseke is één van de grootste exporteurs van mosselen ter wereld. Maar hoe is dat zo gekomen? In deze blog lees je alles wat je wil weten over het zwarte goud en delen we een leuk stukje geschiedenis met je. Natuurlijk sluiten we af met de beste restaurants waar je de heerlijke zeevruchten zelf kan proeven.
We kennen Yerseke als hét dorp van de visserij, de oesters en de mosselen. Maar wist je dat dat vroeger heel anders was? Het is misschien moeilijk voor te stellen, maar de Yersenaren leefden eerst voornamelijk van de landbouw. De boeren aten wat ze produceerden en een supermarkt bestond nog niet, dus aten de mensen vaak hetzelfde. Maar zoals je je vast wel voor kan stellen, gaat elke dag hetzelfde eten best vervelen. Daarom viste men af en toe wat of raapten ze mosselen in de Oosterschelde bij eb. Je zou kunnen zeggen dat dit het begin is geweest van de mosselvisserij, hoewel het er nu natuurlijk heel anders aan toe gaat!
In de 15e eeuw begon men met kleine bootjes mosselen te vissen. Toen werd ook al gauw ontdekt dat mosselen doorgroeien als je ze ergens anders in de Schelde over boord zette. Dichter bij huis, bijvoorbeeld! Later kwam ook de oesterkweek op gang. Dat zorgde ervoor dat er heel veel werk was, maar veel te weinig handen. Het maakte niet uit wie je was of waar je vandaan kwam: als je maar kon werken. Iedereen werd aangenomen. Daardoor kwamen er veel gelukzoekers naar Yerseke, die ergens anders moeilijk werk vonden door bijvoorbeeld een crimineel verleden.
De mosselkweek was booming business. Daarom werden mosselen algauw ‘het zwarte goud’ genoemd. Door de loop van de jaren werd de mossel steeds populairder. De enorme vraag – die wij natuurlijk goed begrijpen – zorgde voor overbevissing. Daarom werd er in 1825 ingegrepen door de overheid en de mosselvangst werd gereguleerd.
Die nieuwe afspraken zorgden er onder andere voor dat elke visser een eigen stukje bodem kreeg om op te boeren. Daarom de term mosselboeren, zoals we ze vandaag de dag ook nog noemen. Als je langs de dijk van Yerseke loopt en uitkijkt over de Oosterschelde, zul je zien dat er nog steeds palen staan met bijvoorbeeld felle oranje manden of emmerdeksels met merktekens eraan. Op die manier wordt duidelijk gemaakt welk perceel tot welke mosselboer behoort. Yerseke heeft nu een mooie vloot met zogenoemde mosselkotters, uitgerust met de nieuwste technische snufjes. Maar die herkenbare palen? Die blijven!
Er zijn twee manieren waarop mosselen worden gekweekt. De eerste is de bodemcultuur, waarbij mossellarven per boot naar de percelen gebracht worden. Daar worden ze uitgezet om te groeien. Na twee jaar zijn ze klaar voor consumptie. Tussendoor worden ze een aantal keren van perceel gewisseld, om optimaal te kunnen groeien. Dat gebeurt voornamelijk met netten die over de bodem slepen, maar dat kan veel schade opleveren aan de bodem. Daarom zijn er inmiddels ook veel andere manieren bedacht, zoals de mosselzaadvangstinstallaties. De mossellarven zweven een aantal weken door het water voor ze zich vasthechten op harde ondergronden. In het voorjaar worden er dan lijnen in het water gehangen, waaraan de mossels zich vasthechten.
De andere manier is de hangcultuur, waarbij het mosselzaad in lange kousvormige netten wordt gestopt. Tijdens dit proces worden de mosselen een paar keer uitgedund, zodat de beste mossels genoeg ruimte krijgen om te groeien. Deze manier heeft als voordeel dat de mosselen niet verwaterd hoeven te worden, waarbij ze hun zand uitspugen, omdat ze de bodem nooit raken. Ook zijn deze sneller klaar voor consumptie, omdat ze meer zonlicht genieten en daardoor sneller groeien. Deze worden dan ook vaak in het vroege voorjaar verkocht, terwijl de bodemcultuurmosselen dan nog niet van goede kwaliteit zijn.
Heb je na het lezen van deze blog trek gekregen, of heb je nog nooit mosselen geproefd? Kom dan eens langs in Yerseke en trakteer jezelf op een heerlijk mosselpannetje met een passende saus, frites en frisse salade. Een paar van de leukste plekjes zijn restaurant De Branding tegenover de Oesterputten en Oesterproeverij Pekaar. Maar ook bij oesterput 14 kun je van het zwarte goud genieten, met uitzicht over de oesterputten. En als je dan toch in Yerseke bent, is het heel leuk om er een dagje van te maken en een rondleiding te volgen langs onder andere de Oesterputten en door het centrum. Want Yerseke is rijk aan een interessante en mooie geschiedenis. Een ervaren en bevlogen gids van Tourist Shop Yerseke laat je graag de mooiste plekken van het dorp zien en vertelt ondertussen alles wat je moet weten over Yerseke. Een top uitje met het gezin, of heerlijk romantisch met z’n tweeën!
