Een zoete lekkernij die je zó uit het vuistje eet, of liever met mes en vork als je schone handen wil houden. De een houdt ‘m zoals ‘ie is, de ander smeert er het liefst roomboter op. Het is een heerlijke snack die je echt geproefd moet hebben, die Zeeuwse bolus. Maar weet jij hoe die is ontstaan? In deze blog delen we alle achtergrondinfo met je over dit karakteristieke Zeeuwse gebakje. Aan het eind van de blog ontdek je waar je workshops kan volgen om ze zelf te bakken.
Iedereen ziet de bolus als iets echt Zeeuws. Maar officieel is dat het niet. De oorsprong van de bolus is Joods. De geschiedenis gaat zeker terug tot aan het eind van de zestiende eeuw, begin zeventiende eeuw, toen de Sefardische Joden uit Spanje en Portugal naar grote steden waaronder Middelburg vluchtten. Zij namen de traditie van thuis mee en begonnen met bolussen bakken. In het Ladino, de taal van de Sefardische Joden, betekent het woord bola, waar bolus van is afgeleid, ook wel “bal”. De bolus van toen was qua smaak vergelijkbaar met die we nu kennen, alleen toen was ie een flink stuk groter. Ook was er soms een vulling van gember in verwerkt. Tegenwoordig is de bolus echt wel een Zeeuws streekproduct te noemen en heeft hij veel liefhebbers. Al kom je ‘m zeker ook in diverse grote steden in landen over de hele wereld tegen.
Bolussen zijn gemaakt van luxe wit brooddeeg met veel roomboter erin, dat in een streng gerold wordt. Daarna wordt het deeg door een mix van bruine suiker en soms kaneel gerold. Sommige bakkers verwerken ook weleens stroop in hun recept. De smaak zit ‘m vooral in de hoeveelheid suiker en kaneel die de bakker gebruikt. Zo gebruiken ze in Walcheren bijvoorbeeld wat meer kaneel dan op Zuid-Beveland en dat proef je.
De streng wordt vervolgens losjes opgerold tussen duim en wijsvinger en op de bakplaat gelegd en kort op hoge temperatuur afgebakken. Zo krijg je een heerlijke zachte kleverige bolus die aan de randjes wat harder is, vanwege de gekarameliseerde suiker.
Het was vroeger gewoonte om in de weekenden een bolus te eten in Zeeland. Op zaterdagmorgen haalde je ze vers van de bakker en at je ze als zoet broodje bij je ontbijt, besmeerd met een dikke laag gezouten roomboter en een kop koffie. Je zag ze ook vaak op bruiloften. Tegenwoordig wordt ‘ie als streekproduct verwerkt in allerlei lekkers: ijs, likeuren, eierkoeken, beschuit, chocolade en cake, noem het maar op.
De bolus kent allerlei bijnamen, jikkemiene (naar de dochters Jikke en Mien) van een Zeeuwse warme bakker. In Zeeuws-Vlaanderen vraag je om drollen of draaikoeken en zo heeft ieder dorp of eiland wel een eigen naam bedacht.
Je kan ze natuurlijk bij elke bakker proeven als je er trek in hebt gekregen na deze blog, maar je kan ze ook prima zelf maken. Gezellig werkje om met de kinderen te doen! Bij de Tourist Shop Yerseke koop je kant en klare Zeeuwse Bolusbakmix. Hierbij zitten handige, uitgebreide instructies, die het je makkelijk maken om in een handomdraai bolussen op tafel te toveren.
Liever ergens op locatie bolussen bakken? Maak er dan een leuk dagje van en volg een workshop. Er zijn meerdere leuke plekken om het bolus draaien onder de knie te krijgen. Ga bijvoorbeeld langs bij Hof Keizersweel in Wemeldinge, waar je minibolussen bakt. Je kunt reserveren via info@hofkeizersweel.nl en vindt de locatie aan Hoogeweg 3, 4424 NM, Wemeldinge.
In het centrum van Yerseke hebben we zelfs 2 bakkerijen De Echte bakker Vroonland en bakkerij de Gangmaker. Ze bakken beide dagelijks verse bolussen. Kom eens naar Yerseke en proef deze heerlijke zoete lekkernij samen met een bakje koffie of thee op hun terras.
Ook bij Bakkerij van Harberden, aan de Julianaweg 30 in Melissant, kun je in de sfeervolle zaak een avondworkshop volgen om het bolus bakken onder de knie te krijgen. Deze bakker bakt maar liefst zo’n 1500 bolussen per week en bakt naast de Zeeuwse bolus ook de enige echte Flakkeese bolus. Deze variant is wat lichter van kleur omdat in plaats van donkere basterdsuiker gekozen is voor witte. Ook de vorm is anders dan die van de Zeeuwse bolus, namelijk een krakeling. Na de cursus ga je naar huis met maar liefst 20 verse bolussen. Ook heeft deze bakker een gezellig tasje op de toonbank staan met daarin een compleet pakket en recept om zelf thuis mee aan de slag te gaan. Ook leuk om mee te nemen als cadeautje voor de thuisblijver. Je kunt alvast je plekje reserveren via 0187-601619.
Daarnaast kun je bij Kookboerderij Krommenhoeke aan de Krommenhoeke 1 in Biggekerke aan de slag. Deze ecologische kook- en cursusboerderij is een voormalige paardenstal, verbouwd tot knusse keuken. Binnen drie uur heb je een masterclass bolus bakken gehad – en maak je nog een soepje, pesto of ander klein hapje klaar. Kijk even op de webshop wanneer de workshop bolusbakken gepland staat of neem even contact op 0118 616 806.
Tot slot kunnen kinderen hun eigen bolusbakdiploma behalen bij museum BRUSEA aan de Oude straat 23 in Bruinisse. Hier kunnen ze elke woensdagmiddag tijdens de maanden juli en augustus toekijken bij de demonstraties bolus bakken, maar ze kunnen ook zelf de handen uit de mouwen steken en de bakkers assisteren.
En, heb jij al trek gekregen? Als je zelf bolussen hebt gebakken, zien we je creaties natuurlijk graag langskomen op social media. Vergeet ons niet te taggen met @touristshopyerseke.
